Benvidos


Belvís

Belvís
Seminario Menor de la Asunción - Santiago

viernes, 31 de octubre de 2014

UN FACHO DE CLARIDADE

Discurso del papa Francisco a los participantes en el Encuentro mundial de Movimientos Populares (Aula Vieja del Sínodo, 28 de octubre de 2014)

Buenos días de nuevo, estoy contento de estar entre ustedes, además les digo una confidencia, es la primera vez que bajo acá́, nunca había venido. Como les decía, tengo mucha alegría y les doy una calurosa bienvenida.
Gracias por haber aceptado esta invitación para debatir tantos graves problemas sociales que aquejan al mundo hoy, ustedes que sufren en carne propia la desigualdad y la exclusión. Gracias al Cardenal Turkson por su acogida. Gracias, Eminencia por su trabajo y sus palabras.
Este encuentro de Movimientos Populares es un signo, es un gran signo: vinieron a poner en presencia de Dios, de la Iglesia, de los pueblos, una realidad muchas veces silenciada. ¡Los pobres no solo padecen la injusticia sino que también luchan contra ella!
No se contentan con promesas ilusorias, excusas o coartadas. Tampoco están esperando de brazos cruzados la ayuda de ONGs, planes asistenciales o soluciones que nunca llegan o, si llegan, llegan de tal manera que van en una dirección o de anestesiar o de domesticar. Esto es medio peligroso. Ustedes sienten que los pobres ya no esperan y quieren ser protagonistas, se organizan, estudian, trabajan, reclaman y, sobre todo, practican esa solidaridad tan especial que existe entre los que sufren, entre los pobres, y que nuestra civilización parece haber olvidado, o al menos tiene muchas ganas de olvidar.
Solidaridad es una palabra que no cae bien siempre, yo diría que algunas veces la hemos transformado en una mala palabra, no se puede decir; pero es una palabra mucho más que algunos actos de generosidad esporádicos. Es pensar y actuar en términos de comunidad, de prioridad de vida de todos sobre la apropiación de los bienes por parte de algunos. También es luchar contra las causas estructurales de la pobreza, la desigualdad, la falta de trabajo, la tierra y la vivienda, la negación de los derechos sociales y laborales. Es enfrentar los destructores efectos del Imperio del dinero: los desplazamientos forzados, las emigraciones dolorosas, la trata de personas, la droga, la guerra, la violencia y todas esas realidades que muchos de ustedes sufren y que todos estamos llamados a transformar. La solidaridad, entendida, en su sentido más hondo, es un modo de hacer historia y eso es lo que hacen los movimientos populares.
Este encuentro nuestro no responde a una ideología. Ustedes no trabajan con ideas, trabajan con realidades como las que mencioné y muchas otras que me han contado… tienen los pies en el barro y las manos en la carne. ¡Tienen olor a barrio, a pueblo, a lucha! Queremos que se escuche su voz que, en general, se escucha poco. Tal vez porque molesta, tal vez porque su grito incomoda, tal vez porque se tiene miedo al cambio que ustedes reclaman, pero sin su presencia, sin ir realmente a las periferias, las buenas propuestas y proyectos que a menudo escuchamos en las conferencias internacionales se quedan en el reino de la idea, es mi proyecto.
No se puede abordar el escándalo de la pobreza promoviendo estrategias de contención que únicamente tranquilicen y conviertan a los pobres en seres domesticados e inofensivos. Qué triste ver cuando detrás de supuestas obras altruistas, se reduce al otro a la pasividad, se lo niega o peor, se esconden negocios y ambiciones personales: Jesús les diría hipócritas. Qué lindo es en cambio cuando vemos en movimiento a Pueblos, sobre todo, a sus miembros más pobres y a los jóvenes. Entonces sí se siente el viento de promesa que aviva la ilusión de un mundo mejor. Que ese viento se transforme en vendaval de esperanza. Ese es mi deseo.
Este encuentro nuestro responde a un anhelo muy concreto, algo que cualquier padre, cualquier madre quiere para sus hijos; un anhelo que debería estar al alcance de todos, pero hoy vemos con tristeza cada vez más lejos de la mayoría: tierra, techo y trabajo. Es extraño pero si hablo de esto para algunos resulta que el Papa es comunista.
No se entiende que el amor a los pobres está al centro del Evangelio. Tierra, techo y trabajo, eso por lo que ustedes luchan, son derechos sagrados. Reclamar esto no es nada raro, es la doctrina social de la Iglesia. Voy a detenerme un poco en cada uno de éstos porque ustedes los han elegido como consigna para este encuentro.
Tierra. Al inicio de la creación, Dios creó́ al hombre, custodio de su obra, encargándole de que la cultivara y la protegiera. Veo que aquí́ hay decenas de campesinos y campesinas, y quiero felicitarlos por custodiar la tierra, por cultivarla y por hacerlo en comunidad. Me preocupa la erradicación de tantos hermanos campesinos que sufren el desarraigo, y no por guerras o desastres naturales. El acaparamiento de tierras, la desforestación, la apropiación del agua, los agrotóxicos inadecuados, son algunos de los males que arrancan al hombre de su tierra natal. Esta dolorosa separación, que no es solo física, sino existencial y espiritual, porque hay una relación con la tierra que está poniendo a la comunidad rural y su peculiar modo de vida en notoria decadencia y hasta en riesgo de extinción.
La otra dimensión del proceso ya global es el hambre. Cuando la especulación financiera condiciona el precio de los alimentos tratándolos como a cualquier mercancía, millones de personas sufren y mueren de hambre. Por otra parte se desechan toneladas de alimentos. Esto constituye un verdadero escándalo. El hambre es criminal, la alimentación es un derecho inalienable. Sé que algunos de ustedes reclaman una reforma agraria para solucionar alguno de estos problemas, y déjenme decirles que en ciertos países, y acá́ cito el Compendio de la Doctrina Social de la IGLESIA, “la reforma agraria es además de una necesidad política, una obligación moral” (CDSI, 300).
No lo digo solo yo, está en el Compendio de la Doctrina Social de la Iglesia. Por favor, sigan con la lucha por la dignidad de la familia rural, por el agua, por la vida y para que todos puedan beneficiarse de los frutos de la tierra.
Segundo, Techo. Lo dije y lo repito: una casa para cada familia. Nunca hay que olvidarse que Jesús nació́ en un establo porque en el hospedaje no había lugar, que su familia tuvo que abandonar su hogar y escapar a Egipto, perseguida por Herodes. Hoy hay tantas familias sin vivienda, o bien porque nunca la han tenido o bien porque la han perdido por diferentes motivos. Familia y vivienda van de la mano. Pero, además, un techo, para que sea hogar, tiene una dimensión comunitaria: y es el barrio… y es precisamente en el barrio donde se empieza a construir esa gran familia de la humanidad, desde lo más inmediato, desde la convivencia con los vecinos. Hoy vivimos en inmensas ciudades que se muestran modernas, orgullosas y hasta vanidosas. Ciudades que ofrecen innumerables placeres y bienestar para una minoría feliz… pero se le niega el techo a miles de vecinos y hermanos nuestros, incluso niños, y se los llama, elegantemente, “personas en situación de calle”. Es curioso como en el mundo de las injusticias, abundan los eufemismos. No se dicen las palabras con la contundencia y la realidad se busca en el eufemismo. Una persona, una persona segregada, una persona apartada, una persona que está sufriendo la miseria, el hambre, es una persona en situación de calle: palabra elegante ¿no? Ustedes busquen siempre, por ahí́ me equivoco en alguno, pero en general, detrás de un eufemismo hay un delito.
Vivimos en ciudades que construyen torres, centros comerciales, hacen negocios inmobiliarios… pero abandonan a una parte de sí en las márgenes, las periferias. ¡Cuánto duele escuchar que a los asentamientos pobres se los margina o, peor, se los quiere erradicar! Son crueles las imágenes de los desalojos forzosos, de las topadoras derribando casillas, imágenes tan parecidas a las de la guerra. Y esto se ve hoy
Ustedes saben que en las barriadas populares donde muchos de ustedes viven subsisten valores ya olvidados en los centros enriquecidos. Los asentamientos están bendecidos con una rica cultura popular: allí́ el espacio público no es un mero lugar de tránsito sino una extensión del propio hogar, un lugar donde generar vínculos con los vecinos. Qué hermosas son las ciudades que superan la desconfianza enfermiza e integran a los diferentes y que hacen de esa integración un nuevo factor de desarrollo. Qué lindas son las ciudades que, aun en su diseño arquitectónico, están llenas de espacios que conectan, relacionan, favorecen el reconocimiento del otro. Por eso, ni erradicación ni marginación: Hay que seguir en la línea de la integración urbana. Esta palabra debe desplazar totalmente a la palabra erradicación, desde ya, pero también esos proyectos que pretender barnizar los barrios pobres, aprolijar las periferias y maquillar las heridas sociales en vez de curarlas promoviendo una integración auténtica y respetuosa. Es una especie de arquitectura de maquillaje ¿no? Y va por ese lado. Sigamos trabajando para que todas las familias tangan una vivienda y para que todos los barrios tengan una infraestructura adecuada (cloacas, luz, gas, asfalto, y sigo: escuelas, hospitales o salas de primeros auxilios, club deportivo y todas las cosas que crean vínculos y que unen, acceso a la salud –lo dije–y a la educación y a la seguridad en la tenencia.
Tercero, Trabajo. No existe peor pobreza material – me urge subrayarlo-, no existe peor pobreza material, que la que no permite ganarse el pan y priva de la dignidad del trabajo. El desempleo juvenil, la informalidad y la falta de derechos laborales no son inevitables, son resultado de una previa opción social, de un sistema económico que pone los beneficios por encima del hombre, si el beneficio es económico, sobre la humanidad o sobre el hombre, son efectos de una cultura del descarte que considera al ser humano en sí mismo como un bien de consumo, que se puede usar y luego tirar.
Hoy, al fenómeno de la explotación y de la opresión se le suma una nueva dimensión, un matiz gráfico y duro de la injusticia social; los que no se pueden integrar, los excluidos son desechos, “sobrantes”. Esta es la cultura del descarte y sobre esto quisiera ampliar algo que no tengo escrito pero se me ocurre recordarlo ahora. Esto sucede cuando al centro de un sistema económico está el dios dinero y no el hombre, la persona humana. Sí, al centro de todo sistema social o económico tiene que estar la persona, imagen de Dios, creada para que fuera el denominador del universo. Cuando la persona es desplazada y viene el dios dinero sucede esta trastocación de valores.
Y, para graficar, recuerdo una enseñanza de alrededor del año 1200. Un rabino judío explicaba a sus feligreses la historia de la torre de babel y entonces contaba cómo, para construir esta torre de babel, había que hacer mucho esfuerzo había que fabricar los ladrillos, para fabricar los ladrillos había que hacer el barro y traer la paja, y amasar el barro con la paja, después cortarlo en cuadrado, después hacerlo secar, después cocinarlo, y cuando ya estaban cocidos y fríos, subirlos para ir construyendo la torre.
Si se caía un ladrillo, era muy caro el ladrillo con todo este trabajo, si se caía un ladrillo era casi una tragedia nacional. Al que lo dejaba caer lo castigaban o lo suspendían o no sé lo que le hacían, y si caía un obrero no pasaba nada. Esto es cuando la persona está al servicio del dios dinero y esto lo contaba un rabino judío en el año 1200 explicaba estas cosas horribles.
Y respecto al descarte también tenemos que ser un poco atentos a lo que sucede en nuestra sociedad. Estoy repitiendo cosas que he dicho y que están en la Evangelii Gaudium. Hoy día, se descartan los chicos porque el nivel de natalidad en muchos países de la tierra ha disminuido o se descartan los chicos por no tener alimentación o porque se les mata antes de nacer, descarte de niños.
Se descartan los ancianos, porque, bueno, no sirven, no producen, ni chicos ni ancianos producen, entonces con sistemas más o menos sofisticados se les va abandonando lentamente, y ahora, como es necesario en esta crisis recuperar un cierto equilibrio, estamos asistiendo a un tercer descarte muy doloroso, el descarte de los jóvenes. Millones de jóvenes, yo no quiero decir la cifra porque no la sé exactamente y la que leí́ me parece un poco exagerada, pero millones de jóvenes descartados del trabajo, desocupados.
En los países de Europa, y estas si son estadísticas muy claras, acá́ en Italia, pasó un poquitito del 40% de jóvenes desocupados; ya saben lo que significa 40% de jóvenes, toda una generación, anular a toda una generación para mantener el equilibrio. En otro país de Europa está pasando el 50% y en ese mismo país del 50% en el sur el 60%, son cifras claras, óseas del descarte. Descarte de niños, descarte de ancianos, que no producen, y tenemos que sacrificar una generación de jóvenes, descarte de jóvenes, para poder mantener y reequilibrar un sistema en el cual en el centro está el dios dinero y no la persona humana.
Pese a esto, a esta cultura del descarte, a esta cultura de los sobrantes, tantos de ustedes, trabajadores excluidos, sobrantes para este sistema, fueron inventando su propio trabajo con todo aquello que parecía no poder dar más de sí mismo… pero ustedes, con su artesanalidad, que les dio Dios… con su búsqueda, con su solidaridad, con su trabajo comunitario, con su economía popular, lo han logrado y lo están logrando…. Y déjenme decírselo, eso además de trabajo, es poesía. Gracias.
Desde ya, todo trabajador, esté o no esté en el sistema formal del trabajo asalariado, tiene derecho a una remuneración digna, a la seguridad social y a una cobertura jubilatoria. Aquí́ hay cartoneros, recicladores, vendedores ambulantes, costureros, artesanos, pescadores, campesinos, constructores, mineros, obreros de empresas recuperadas, todo tipo de cooperativistas y trabajadores de oficios populares que están excluidos de los derechos laborales, que se les niega la posibilidad de sindicalizarse, que no tienen un ingreso adecuado y estable. Hoy quiero unir mi voz a la suya y acompañarlos en su lucha.
En este Encuentro, también han hablado de la Paz y de Ecología. Es lógico: no puede haber tierra, no puede haber techo, no puede haber trabajo si no tenemos paz y si destruimos el planeta. Son temas tan importantes que los Pueblos y sus organizaciones de base no pueden dejar de debatir. No pueden quedar solo en manos de los dirigentes políticos. Todos los pueblos de la tierra, todos los hombres y mujeres de buena voluntad, tenemos que alzar la voz en defensa de estos dos preciosos dones: la paz y la naturaleza. La hermana madre tierra como la llamaba San Francisco de Asís.
Hace poco dije, y lo repito, que estamos viviendo la tercera guerra mundial pero en cuotas. Hay sistemas económicos que para sobrevivir deben hacer la guerra. Entonces se fabrican y se venden armas y, con eso los balances de las economías que sacrifican al hombre a los pies del ídolo del dinero, obviamente quedan saneadas. Y no se piensa en los niños hambrientos en los campos de refugiados, no se piensa en los desplazamientos forzosos, no se piensa en las viviendas destruidas, no se piensa, desde ya, en tantas vidas segadas. Cuánto sufrimiento, cuánta destrucción, cuánto dolor. Hoy, queridos hermanas y hermanos, se levanta en todas las partes de la tierra, en todos los pueblos, en cada corazón y en los movimientos populares, el grito de la paz: ¡Nunca más la guerra!
Un sistema económico centrado en el dios dinero necesita también saquear la naturaleza, saquear la naturaleza, para sostener el ritmo frenético de consumo que le es inherente. El cambio climático, la pérdida de la biodiversidad, la desforestación ya están mostrando sus efectos devastadores en los grandes cataclismos que vemos, y los que más sufren son ustedes, los humildes, los que viven cerca de las costas en viviendas precarias o que son tan vulnerables económicamente que frente a un desastre natural lo pierden todo. Hermanos y hermanas: la creación no es una propiedad, de la cual podemos disponer a nuestro gusto; ni mucho menos, es una propiedad solo de algunos, de pocos: la creación es un don, es un regalo, un don maravilloso que Dios no ha dado para que cuidemos de él y lo utilicemos en beneficio de todos, siempre con respeto y gratitud. Ustedes quizá sepan que estoy preparando una encíclica sobre Ecología: tengan la seguridad que sus preocupaciones estarán presentes en ella. Les agradezco, aprovecho para agradecerles, la carta que me hicieron llegar los integrantes de la Vía Campesina, la Federación de Cartoneros y tantos otros hermanos al respecto.
Hablamos de la tierra, de trabajo, de techo… hablamos de trabajar por la paz y cuidar la naturaleza… Pero ¿por qué en vez de eso nos acostumbramos a ver como se destruye el trabajo digno, se desahucia a tantas familias, se expulsa a los campesinos, se hace la guerra y se abusa de la naturaleza? Porque en este sistema se ha sacado al hombre, a la persona humana, del centro y se lo ha reemplazado por otra cosa. Porque se rinde un culto idolátrico al dinero. Porque se ha globalizado la indiferencia!, se ha globalizado la indiferencia: a mí¿qué me importa lo que les pasa a otros mientras yo defienda lo mío? Porque el mundo se ha olvidado de Dios, que es Padre; se ha vuelto huérfano porque dejó a Dios de lado.
Algunos de ustedes expresaron: Este sistema ya no se aguanta. Tenemos que cambiarlo, tenemos que volver a llevar la dignidad humana al centro y que sobre ese pilar se construyan las estructuras sociales alternativas que necesitamos. Hay que hacerlo con coraje, pero también con inteligencia. Con tenacidad, pero sin fanatismo. Con pasión, pero sin violencia. Y entre todos, enfrentando los conflictos sin quedar atrapados en ellos, buscando siempre resolver las tensiones para alcanzar un plano superior de unidad, de paz y de justicia. Los cristianos tenemos algo muy lindo, una guía de acción, un programa, podríamos decir, revolucionario. Les recomiendo vivamente que lo lean, que lean las bienaventuranzas que están en el capítulo 5 de San Mateo y 6 de San Lucas,(cfr. Mt 5, 3 y Lc 6, 20) y que lean el pasaje de Mateo 25. Se los dije a los jóvenes en Río de Janeiro, con esas dos cosas tiene el programa de acción.
Sé que entre ustedes hay personas de distintas religiones, oficios, ideas, culturas, países, continentes. Hoy están practicando aquí́ la cultura del encuentro, tan distinta a la xenofobia, la discriminación y la intolerancia que tantas veces vemos. Entre los excluidos se da ese encuentro de culturas donde el conjunto no anula la particularidad, el conjunto no anula la particularidad. Por eso a mí me gusta la imagen del poliedro, una figura geométrica con muchas caras distintas. El poliedro refleja la confluencia de todas las parcialidades que en él conservan la originalidad. Nada se disuelve, nada se destruye, nada se domina, todo se integra, todo se integra. Hoy también están buscando esa síntesis entre lo local y lo global. Sé que trabajan día tras día en lo cercano, en lo concreto, en su territorio, su barrio, su lugar de trabajo: los invito también a continuar buscando esa perspectiva más amplia, que nuestros sueños vuelen alto y abarquen el todo.
De ahí que me parece importante esa propuesta que algunos me han compartido de que estos movimientos, estas experiencias de solidaridad que crecen desde abajo, desde el subsuelo del planeta, confluyan, estén más coordinadas, se vayan encontrando, como lo han hecho ustedes en estos días. Atención, nunca es bueno encorsetar el movimiento en estructuras rígidas, por eso dije encontrarse, mucho menos es bueno intentar absorberlo, dirigirlo o dominarlo; movimientos libres tiene su dinámica propia, pero sí, debemos intentar caminar juntos. Estamos en este salón, que es el salón del Sínodo viejo, ahora hay uno nuevo, y sínodo quiere decir precisamente “caminar juntos”: que éste sea un símbolo del proceso que ustedes han iniciado y que están llevando adelante.
Los movimientos populares expresan la necesidad urgente de revitalizar nuestras democracias, tantas veces secuestradas por innumerables factores. Es imposible imaginar un futuro para la sociedad sin la participación protagónica de las grandes mayorías y ese protagonismo excede los procedimientos lógicos de la democracia formal. La perspectiva de un mundo de paz y justicia duraderas nos reclama superar el asistencialismo paternalista, nos exige crear nuevas formas de participación que incluya a los movimientos populares y anime las estructuras de gobierno locales, nacionales e internacionales con ese torrente de energía moral que surge de la incorporación de los excluidos en la construcción del destino común. Y esto con ánimo constructivo, sin resentimiento, con amor.
Yo los acompaño de corazón en ese camino. Digamos juntos desde el corazón: Ninguna familia sin vivienda, ningún campesino sin tierra, ningún trabajador sin derechos, ninguna persona sin la dignidad que da el trabajo.
Queridos hermanas y hermanos: sigan con su lucha, nos hacen bien a todos. Es como una bendición de humanidad. Les dejo de recuerdo, de regalo y con mi bendición, unos rosarios que fabricaron artesanos, cartoneros y trabajadores de la economía popular de América Latina.
Y en este acompañamiento rezo porustedes, rezo conustedes y quiero pedirle a nuestro Padre Dios que los acompañe y los bendiga, que los colme de su amor y los acompañe en el camino dándoles abundantemente esa fuerza que nos mantiene en pie: esa fuerza es la esperanza, la esperanza que no defrauda, gracias.
Francisco

viernes, 17 de octubre de 2014

Agradecerllo a Fernando Ledo.


Hai uns días mandoume,vía email,unhas fotos da convivencia deste ano onde estamos na foto que en anos anteriores se encargaba de facer sempre o compañeiro Barral. Desexarlle o mellor e que supere a enfermidade que o afecta. Paréceme que paga a pena deixalas no albume colectivo. Pois observádeas ben e as veces que queirades que a nube na que quedan terma do todo canto lle metan dentro.
 En boa compañía arrodeados de santos por todas partes.Pese a sermos oficialmente uns vellos cos papeis en regla, agás Enrique,parecemos uns mozos de espíritu.
 Esta foi a previa a anterior. Estabamos aínda un pouco desordenados.Alguén advirtiu que faltaba Vilariño e mais Ledo e que non valía.
Os oficiantes na Misa. Momento que quixo inmortalizar o señor duque.Confesoulle a Agustín Dios que o altar da capela do pazo non acordaba ter tentos cregos xuntos e máxime nestes tempos de escasez.(Seguramente aproveitou para amosarlla ao día seguinte ao bispo de Tuy - Vigo que asistiría a xunta da Fundación, propietaria do pazo, segundo nos indicou el mismo).
Como bos fregreses e parroquianos por un día seguindo con atención a cerimonia.A cámara indiscreta  sorprendeunos  a Agustín e a min facendo un comentario en voz baixa. De ser en Belvís e observalo un superior a nota dese trimestre en piedade sería un meritus nada mais ou un suspensus.
Saúdos a todos.Rafael
 

domingo, 5 de octubre de 2014

Aí, vai, pois, o verdadeiro conto de hoxe:

NON COMPENSA

Xa o dixera, quen o dixo: este negocio non compensa…non cubre. I, eu, teño que engadir: nin sequera como  un “ okupa “ pasaxeiro no noso pensamento.
Ocupar un lugar, que, ben podería deixar libre no miolo, por exemplo, pa cavilar mais no negocio da plantación de ortijas.
Hai quen fala delas, como ó mellor remedio pa cura-la reuma. E, si é así como din os entendidos, os tollidos e os arqueados, a lo menos, imos ir po outro mundo dereitos coma as frechas de Tarzán. E, se non fora como din os que entenden, iremos cara San Pedro, tan tortos ou mais que aquel arco do Home Mono, tensando cordas polas selvas de Sierra Leona.

Toda esta laretada que trae este conto, da comezo  cun balbordo de actos preliminares, mesmamente, enriba dunha leira de patacas:
-Que, se é mellor o esterco de vaca, que ó de coenllo; que, se hai que estrala leira con toxo, mellor que con fieitos; que se o zurro de vaca é mellor que a química…
A verdade é que eu , de todo iso, non entendo nin papa. Polo tanto, non desexo opinar de algo que descoñezo. O que si sei, é que os feitos que relato a continuación, veñen a raíz dun lote de labores colaterais que están a levar aos nosos osos, directos de cara ese arqueo sen remisión. O noso lombo, ajuanta o que ajuanta. E, unha vez que se pon a mirar de sejido cara o chan, xa non hai menciñeiro, nin pedra de avalar, nin de cadrís, que ó erjan pa que poida contempla-las afumadas ringleiras nos rabos dos avións.

Outro tema que está a facer de  “ okupa “no noso  miolo, son as disxuntivas que xorden en tocante a plantación mais axeitada:  que, se plantas patacas de riles ou de Kennebec; de desirée, ou de raineta…ou, se mercas a semente en Coristanco, ou en Payosaco... Dende logo, todas elas, moito mellores, non cabe dúbida, que á semente de Álava. Aínda a risco de mesturar parentescos consanguíneos en tubérculos, que  poden abrochar en patacas apampadas ou desaqueloutradas, facendo  palimocos no propio ceo da boca, ou retratando monicreques variados nas propias protuberancias das balocas. E, aínda así, son mellores.

Tamén, outra dúbida en tocante o tema que toca, é: de si ven a plantalas o tractor de Gumersindo, ou se ven a burra do Fuchiqueiro… lentiña, si, - non cabe dúbida-  malia todo, moito mais experimentada na marcha atrás… sen perdelo rejo.

Por último, aclaradas a medias, ano si e ano tamén, todas estas cuestións, ten lugar a plantación, examinando debidamente o “ Mentireiro Verdadeiro “ onde, no devalo do marzal, é a data que aconsella o listiño que o publica... Se o fas cando a señorita das alturas mira pa ti, date por fodido, as patacas sairán con miradas de apampado, calcando a face da presumida das noites na súa pel.
Tampouco desexo esquecer, nin os sulfatos da Sementeira, nin as apócemas chineses de recente implantación. Estes, matan tan só ao escaravello mais vello, que é o verdadeiro causante da proliferación das pragas, deixando aos demais plantados nunha  pelexa por ver quen ocupa o seu lugar. Liortas e paus entre eles pola femia mais comedora. Contos chinos do Fuchiqueiro, pa vende-lo seu produto, e darse por entendido no tema. Non lle fagades nin caso. Canto mais aforredes, mellor.

Co soliño, as nosas pataquiñas, erguen a crista que é un primor. Da justo velas a porfía:  crechas e salerosas, floreando na primavera con eses tons violetas, que, case, poderíamos metelas nun frorero... Tiran pa diante como é debido, ata que o demo amola o conto,…E, veña mais sulfatos, e mais xofre, pa combater a Satanás, ata que te fartas. Logo, por fin, caes da burra, e  poste a escaldar no pote a auja das ortijas,  tratando de poñe-la plantación coma as frechas de Tarzán…Tarefa inútil,. Onde o demo pon as mans, sempre saes escaldado.

Malia a todo, tocan diana, e todo o mundo a correr. O burro de Indalecio,” co quinto levanta “ entoando co eixo mollado a marcha “ rial  “;  os veciños, en batifondo de combate total… E, aquel día do devalo, auguraban os da Galega, que non ía chover, por nada do mundo…¡ Que ilusos !… ¡ A baldes !

Agora, toca escollelas por categorías; ás sans, nesta morea; as adentadas, nesta outra; ás roídas acolá, e as podres, de momento, déixalas nese cornecho. Logo, hai que facer un burato ben fondo no arredor da leira, e,

dese xeito, non apestan mais aló de casa do Señor Alcalde.

- ¡ Hai, Santo Cristo del Calvario …! ¡ Que cruz ! …, E, o Nazareno, retorcéndose co seu dor…” Consumatum est… “

Agora ( estou a pensar eu )  a polos fijos, toca. E, ala ajarro a escada, gabeo catro pasos; estendo a man,..e, saltan encol min  un niño de nespras, que me deixan a naris, como a do Cirano de Berllerac.  ¡ Que o noso Señor me ampare ! Non hai misericordia pos sufridores das pataqueiras.

Pa presentar contas de todo isto, segundo o oficio de toda a miña vida, ante quen procede, digo:
Tanto, po burro de Indalecio; tanto, pos abonos e pas pestes; tanto, pas patacas da Sementeira; tanto pos tubérculos de Ávila; tanto, po meu lombo; e, tanto, pa miña naris.
Así é que, estasme a deber: tanto.
- Moi ben, agora mesmo, non teño nada descambiado no peto. Po vindeiro ano, cando remate a faena, fasme recordo…pois, a estas alturas da miña vida, xa estou perdendo moita memoria.
- Moitas grazas a todos pola vosa contribución… e, ata o vindeiro ano.

Antonio Puertas







sábado, 4 de octubre de 2014

FIESTRA ABERTA 3

Seguindo coas lerias do curso pasado e para ver que no tempo en que un mozo,posible fill@ dalgúns tarda ou tardou en facer toda unha carreira, o certo é que a realidade social pouco mudou. O que se dicía hai 5 anos ten hoxe,parécemo a min a forza de sempre. Será aquilo de nihil novum sub sole que dicían os antigos. Pois aí queda iso.

Otubre 2010

“”PERSOAS  COHERENTES

        Hai  noticias ás que non se lles dá a relevancia que teñen e que son dignas de eloxio, enxalzamento e gabanza pola rareza coa que acontecen nestes tempos. Estoume a referir a renuncia do escritor Agustín Fernández Paz a recibir o Premio Cultura Galega de Literatura 2010 creado pola Xunta este ano.
        Este Mestre de Ensino Primario,Perito Industrial Mecánico e Licenciado en Ciencias da Educación foi durante algúns anos  membro do do Gabinete de Estudos para a Reforma Educativa da Consellería de Educación. Preparou os Deseños Curriculares de Lingua Galega para Primaria e Secundaria. Foi premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2008 . A súa obra que é moita mereceu abundantes premios e recoñecementos,traducida a diversas linguas é hoxe un referente incuestionable da literatura infantil-xuvenil galega. Está presente en todas as bibliotecas escolares sendo os seus libros dos mais lidos entre os nosos adolescentes dos Institutos.
       
        As razóns polas que rexeita o premio recóllense no manifesto que asignaron moitos traballadores dos diversos ámbitos da Cultura Galega que contiña a seguinte aseveración: ”Manifestamos que nin a actual Xunta nin o seu Presidente,responsables ante a Historia de lexislaren por primeira vez contra a nosa lingua,e polo tanto contra o marco xurídico e fronte ao consenso que posibilitou a súa presenza publica,poden atribuírse agora o papel de benfeitores da cultura galega”.

        Cando comunicou a súa renuncia manifestou que Rosalía de Castro nunca aceptaría ese premio. Con persoas de tan fortes conviccións e principios rexos, levados ás últimas consecuencias, espéranlle a nosa lingua miles de primaveras axudándonos a todos a considerar a lingua como patrimonio cultural de Galicia a e de todos os galegos.

OCTUBRE 2011

DEFENDAMOS O PUBLICO

                En tempos de crise económica, como os actuais,vivimos todos asustados e cun medo a veces paralizante .Cando vemos os recortes que nas distintas autonomías se levan a cabo na educación e na sanidade uns opinan,os mais pesimistas, que isto acaba de empezar e veremos como remata e outros sostemos que a sanidade e mais educación universais e gratuítas son unha conquista social das mais importantes que todos defenderemos con uñas e dentes se fixer falta.

                Se hai moi pouco tempo alguén nos dixese que as Caixas de Aforros  galegas se ían converter en bancos e os seus donos,os accionistas, serían os fondos americanos,chineses,rusos ou da India moitos diríannos que iso non podería ser de ningunha das maneiras.

                Todo é posible neste mundo tan cambiante  e a velocidade mareante que nin deixa tempo para pensar. Haberá por tanto que ir asumindo que están en perigo e dispoñernos a defender como sexa e onde sexa unha das mellores sanidades do mundo universais  e gratuítas e unha educación que son mellorables pero valiosas. Se soamente puidesen estudar e curarse  os que teñan cartos parece que non valería moito a pena vivir nun mundo así. Seriamos capaces?


Octubre 2012

ELECCIONS ABERTAS

O día 21 escolleremos a quen nos vai representar durante os próximos catro anos. Pensamos algúns que nunca os resultados que se coñezan nesa noite foron tan incertos. Pode pasar calquera cousa. O tsunami azul e as gaivotas que nos arrasaron, vai para un ano, poucos presaxian que se repita.
O que nos doe a moitos galegos é que mentres nas dúas nacionalidades históricas,Cataluña e o Pais Vasco,a meirande parte da poboación previsiblemente elixa a partidos nacionalistas nós aquí votamos a aqueles que pensan que somos unha rexión de España. Non se retraen moitas veces de referirse a nós como o Noroeste. Isto leva a que nos ignoren e que nin se nos cite, nalgunhas ocasións, como nacionalidade en igualdade de condicións coas outras dúas.

Imos ter ocasión de deixar constancia da nosa existencia na próxima cita electoral. Non é admisible que cataláns e vascos,pobos ricos e cultos,onde se pagan as pensións mais altas de España,mentres en Galicia son as mais baixas, estean trabucados e  nos vaia  ir mellor cando eliximos,de modo distinto, aos nosos representantes.

Octubre 2013

HAI XUÍCES EN BERLÍN

Así lle respondeu un campesiño alemán ao Rei de Prusia,Federico II O Grande, cando lle quixo expropiar un muíño de vento, construído por el pedra a pedra, para edificar un castelo nas aforas da cidade. Ofreceulle diñeiro e ao non ceder o campesiño ameazouno con confiscarllo. Iso podería facelo Maxestade se non houbese xuíces en Berlín. O monarca acatou sentenza e rodeou o muíño deixándollo enclavado e co ancho dun camiño para que o dono entrase e saíse sen pedir autorización. E alí quedou un letreiro indicando que o muíño se conserva como recordo eterno do amor e respecto a Xustiza.
Ven a conto do que lle pasou a un mozo ourensán que padece unha doenza rara que,de non tratala cun fármaco biolóxico de última xeración, correría perigo a súa vida. O tratamento que dispensan no hospital ten un custo de aproximadamente trescentos mil Euros ao ano. O Servizo Galego de Saúde non o autorizou alegando razóns de austeridade orzamentaria. O xuíz na sentencia obriga a dispensalo e pagalo e ditamina que ao denegarllo vulnerouse o dereito constitucional do enfermo a vida e a integridade física e moral, prescindindo do criterio médico sen outra presumible razón mais ca do aforro. Cualifica de insólito que se lle tivese denegado.
E unha boa noticia para todos aqueles enfermos crónicos que nos tratamos con eses fármacos biolóxicos que nos permiten levar unha vida de certa calidade. Que siga habendo xuíces tanto en Berlín como no resto do mundo que lles paren os pés a quen toma decisións inxustas.

Setembro 2014

CONTO DA BOA PIPA

Os que xa somos pensionistas,segundo o Isolino do bo debuxante e ilustrador Xaquín Marín,somos os que agora mesmo mellor futuro temos. Dispoñemos ademais de tempo para ler a prensa,escoitar e ver faladoiros, e manternos ao tanto de moito do que nos contan e pasa tanto aquí como noutras partes. Temos,penso que moitos, a sensación de que os nosos gobernantes cóntannos aquel conto inexistente chamado da boa pipa co que facíannos adoecer os maiores aos pequerrechos.
Parece que é conto o que a sanidade e maila educación van ben, aos enfermos de hepatite dáselle o tratamento que os cura,estamos saíndo da crise, cada vez hai mais traballo,a xuventude ten onde empregarse,os salarios non baixan,a corrupción son casos illados,a xustiza é rápida e igual para todos, e poderiamos seguir facendo unha lista como de aquí a mañá.
Pero aínda o que mais indigna e nos acende e cando sabemos que hai mais de cinco millóns de parados dos que case a metade non teñen ningún tipo de protección social. O que levou ao propio Fiscal de Estado,na inauguración do ano xudicial, a recoñecer que preto da cuarta parte da poboación está por debaixo do límite da pobreza. Sábeno ben os colaboradores dos bancos de alimentos que xuntan caixas e caixas do que a xente deixa non centros comerciais.
Contrasta esta realidade con que os directivos das 35 empresas mais importantes de España ,(Ibex 35),cobraron o ano pasado de media 75´5 veces mais cos empregados de cadansúa empresa. Por non falar dos chamados paracaídas dourados,plans multimillonarios de pensións, que marearían a un de termos que contalos en billetes de cen euros. Parece que nun estado social de dereito, como di a Constitución,que propugna como valores superiores a xustiza e a igualdade non se pode permitir que tanta xente sen traballo,con dependentes sen axudas e nenos ao seu cargo, poidan esperar mais sen un goberno que evite estas desigualdades. Non poden seguir contándonos o conto da boa pipa.””

Como neste mes aínda non escribín nada poño a de finais do mes pasado. Pedíronme alguén dos poucos que miran esta fiestra que o fixera e queda feito. Saúdos para toda a parroquia como lle chama Dona Helena Villar Janeiro,excelsa mestra e galeguista de pes a cabeza , aos numerosos amigos que a seguen en Facebook. Parroquía feibusquiana. Saúdos para todos como sempre. Rafael


miércoles, 1 de octubre de 2014

LA TEMPESTAD

Una noche negra teñida de blanco, 
una dama fría se adentró por mi cuarto,
cruzando el ventanal sin ningún atranco
…mirada perdida y cabello de esparto.

Una noche negra, con el viento, gemían
unas voces sordas marcando sus pasos,
y, por medio de estruendos, los rayos partían
el globo del mundo, temblando en espasmos.

Las sombras pasaban y los cielos ardían 
con las tempestades de truenos y rayos,
y, los firmamentos, cerraban y abrían
el trono a la luna, con monstruos lacayos. 

Se moría la tierra anegada de espanto,
rompiendo en pedazos el cielo quebrado,
y oyéndose pasos por todo mi cuarto
 de sombras que andaban por todo el fallado. 

Las estrellas del cielo, allá por los altos,
cincelaban la noche en medio de un charco,
trotando corceles, aceros y mantos,
a la luz del rayo por su viejo marco.

Pedruscos helados quebraron la calma
cobijada en el cielo donde se amasa
el sueño del campo, dormido en su alma,
para huir a la mar buscando su casa.

La dama se fue al abrir mi ventana,
y, al cantar el jilguero el canto del alba,
sonó por el pueblo la vieja campana,
por aquel nuevo día de azules y  malva.

Antonio Puertas.