"Miña Virxiña do Monte,
que gardas un lote de contos;
contos dos que están vivos
e historias dos que están mortos,
gárdame a min este outro":

..." Mañá, misa na Capela do Monte as doce en punto, pólas animas dos afogados na nosa costa, e polas intencións de tódolos mariñeiros e das súas familias "…
Dese xeito, sentenciaba don Ramón ó rematar o sermón dominical dende enriba do púlpito que, por aquel entón, servía para algo mais que para adornar as igrexas.
Dende logo, as súas intencións non poderían ser mellores, xa que estaban a comprometer a todo un pobo e, mais, se o dicía un cura da Curia de Mondoñedo.

O que máis ou o que menos, arranxou as súas cousas e, o que poido, amañou unha tortilliña de patacas das leiras de Lago, con ovos de gaivotas do Vilán que, inda que tiñan un “lixeiro” sabor a peixe, os “entendidos”, dicían que o seu gusto era emellante ao das sardiñas frescas pescadas “no xeito”, por iso, nun pobo coma o de Camariñas, era gloria bendita.

Alá marchamos todos en grupos coma nunha excursión, baixo unha calor sufocante
do verán, e escalamos a costa do Monte polo medio dun carreiro estreito de area e de pedras e, a brincos, cruzamos por unha auténtica selva de toxos bravos…  (menos mal que as mulleres inda non tiñan as medias de plexiglás que, esas, chegarían mais adiante…)

A Capela estaba a estourar e, o cura, vístese pa ocasión de cara o público. De súpeto, tórnalle o rostro e dime:”Toñito (que era, eu, o acólito) vaite a correr a Igrexa que, na sacristía, esquecín o viño de misa…¡ bule, bule ! que me matan “
A min non me importaba moito iso de correr, pois estaba delgadiño coma un fío e mais lixeiro que Luceiro, o can de lebres do Tubío ( ese que as mataba a paus polas revoltas dos camiños )… e, o mesmo tempo, valíame da ocasión pa empinar unhas pingas daquel manxar do ceo, que sabía a gloria divina.

Cando xa estaba a chegar de volta a Capela, despois de suar todo o viño santo e toda a auga que bebera na fonte do rio do Prado, ó pe do Monte, estaba a agardar por min unha muller que me di: “ de parte de don Ramón, que volvas que, tamén, esqueceu as hostias ( con perdón) e, así, non pode misar…¡ bule, bule !,que a xente está moi nerviosa”.- “ ¡ Me cago na puta leite ! “ ( asestei cabreado ). Isto, penso eu, foi o meu primeiro “xuramento” de rapaz. E, a cousa non era pa menos, se temos en conta a distancia tan longa que separan as dúas igrexas.

O remate, a misa finou as cinco do serán e, a pesar de que a puntualidade non estaba a importar moito naqueles tempos, os “ romeiros “ maldicían o demo. Todos eles, estaban dispostos a pagar o que non tiñan por un anaquiño daquela tortilla de patacas con ovos de gaivota do Vilán, inda que soubera a peixe fresco ou a peixe podre do vertedeiro da fábrica de Aguiar.  

Antonio Puertas