IDENTIDADE GALEGA. LINGUA. IGREXA

Retrocedendo. Arr!

Pasou o Día das Letras Galegas. É evidente o retroceso do galego en todos os ámbitos. Como este blog ten raíces seminarísticas, irei ao binomio identidade galega-Igrexa, ripando ideas do artigo de Engracia Vidal, número 182 de Encrucillada.

Teoricamente, ninguén discutía a necesidade de encarnarse na realidade, nas persoas, no valor da terra e da cultura para transmitir mellor a mensaxe evanxélica. Tempos do Seminario Maior e inmediatamente posconciliares.

“A identidade galega non era só a lingua, pero si o primeiro signo de querer asumir os outros. Temos unha simboloxía xeográfica, cultural, literaria, musical e histórica que había que valorar e levar ao noso compromiso como cristiáns”.

“As dificultades non foron poucas:

• Identificación que había entre a Igrexa e o réxime franquista, tan católico el e tan nacionalista español”.
  Nos primeiros tempos posconciliares, tras o Vaticano II e o Çoncilio Galego (1968-1979), houbo logros de encarnación e popularidade, como textos traducidos ao galego, pero escasa praxe.
  Monseñor Arauxo: “Ter esquecido o Concilio Pastoral de Galicia é un pecado histórico de omisión que ten que magoar as costas de Galicia”.
  É unha contradición vergoñenta non respectar as propias normas, dicía Torres Queiruga sobre o tema.
  O Concilio Vaticano II paralizouse e o de Galicia esqueceuse. O Ano da Fe para celebrar o 50 aniversario daquel é unha dura proba de fe contra o cinismo hipócrita.
  As espectativas creadas foron caendo. “Hai tres bispos nados en Galicia, un en Zamora e outro en Palencia. Ningún exerce como galego. Non responde ao Evanxeo”.
  “En proporción, multiplicouse máis o latín nuns meses ca o galego en 50 anos”.
  “As misas dominicais en galego, que xa non eran moitas, diminuíron ou suprimíronse”.
  “É claro que a Igrexa soa non pode lograr a normalización da lingua, pero debe poñer a parte que lle toca”.
  “Os documentos oficiais en galego levan sempre o duplicado en castelán. Cando saen en castelán, non sempre levan a tradución galega”.

Causas desta desafección?

“Para min non ten moita explicación.

Ignorancia da lingua pola súa parte? Non.

Convicción de ser máis eficaz en castelán? Dubido.

Pensar que van lograr maiores ascensos ou compracencia das autoridades? Pode ser.

Calquera cousa menos fidelidade ao Evanxeo, aos concilios, á xente”.

Causas da resistencia das xerarquías?

“Sen excluír outras, moito está nos medos:

• Medo á identificación cos partidos políticos nacionalistas e/ou de esquerdas. Non o poden disimular”.
  “Noutras coincidencias con partidos de dereitas non lles importaría esta identificación. Nin a disimulan por un mínimo de pudor, e fana explícita en homilías, sobre todo en tempos de eleccións”.
  “As xerarquías brillaron pola súa ausencia en celebracións como os 25 anos de Encrucillada, na homenaxe a don Miguel Arauxo, na xubilación de Torres Queiruga, nos In memoriam de cregos como Manuel Espiña ou García Cendán. Nada diso se considera da Igrexa, cando a asociación é crente, confesante e está exercendo a súa liberdade de afondar na fe responsablemente”.

O entrecomiñado é de Engracia; o non entrecomiñado, tamén. Prometeu ela escribir este traballo con seis meses de antelación; e aclara: “Non quixen pensalo moito porque, fuxindo do pesimismo inicial, preferín agardar pola esperanza... Pero a esperanza escurece e engúrrase forzada polo día a día”.

Apunta feitos positivos, pero outros moitos negativos.

Realidade ou hipérbole?

Sexa o santo que sexa, ora pro nobis. Calquera que sexa a resposta, temos solucións:

• Aznar, “guiñol resucitado, pelma e demodé”, segundo X. L. Barreiro, xa exorcizou o mostacho propio e a languidez, ou plan de desfeita, do PPP.
• Rouco, tan afinado el, pasa en Madrid de cero a oito soldados de elite, instruídos por un bispo e asesorados por catro psiquiatras, para combater o Maligno, o eixe do Mal, o que ten armas de tentación masiva. Lembras? El demonio, como león rugiente, anda a nuestro alrededor buscando a quien embaucar”. Repasarán o Ritual renovado de exorcismos, aprobado por Xoán Paulo II en 1998. Afondarán tamén na psiquiatría do subdesenvolvemento.
  O que máis me sulivella é oír que son razóns democráticas e urxencias pastorais as causantes desta decisión revolucionaria, futurista.

O integrismo relixioso, iniciado por Xoán Pulo II e continuado por Bieito XVI, cerra as portas á brisa de Xoán XXII, que comunicaba a fe coa razón.

Se lle fose posible, estaría Deus horrorizado con esta tropa que o invoca?, segundo afirma Manuel Rivas.

Roberto Vidal Bolaño

O número 182 de Encrucillada trae tamén un artigo de Xesús Portas sobre o

homenaxeado o 17 de maio.

Repasando a obra do dramaturgo compostelán, destaca institucións e personaxes eclesiásticos:

• Doentes (1998). Describe en Compostela “o medo, os negocios sucios, a represión política, a extorsión, a imposibilidade de toda reacción... E a Igrexa, coas mans lixadas e a mente inconsciente, adáptase perfectameente ao sistema”. Curas pouco edificantes e o “cura relambido e ortodoxo, amigo do poder e xustificador do elemento represor”.
• Ledaíñas pola morte do Meco (1977). “Un crego que tenta desmobilizar a protesta”.
• Animaliños (2003). “Un tipo que fala moito e non di nada que teña sentido”                          

Saúdos de primavera cunqueirana, especialmente a Andrés e Rafael polas súas últimas achegas, interesantes coma sempre. Sintetizando as dúas, poderiámonos deixar contraminar pola defensa dos dereitos e pola verdade. Ula?
Eduardo.