ARMENTEIRA 3

Para entrar no recinto do mosteiro pasaremos baixo un arco cun baixorrelevo que representa a san Ero engaiolado polo canto do paxariño durante 300 anos.    

Noutros lugares do mundo reclaman o milagre para si e para algún mito local.

A igrexa é obra de Petrus Froya.

No baldaquino do retablo principal da igrexa está a imaxe da Virxe das Cabezas.

O conxunto do mosteiro empezouse a restaurar no 1963, por Amigos de Armenteira.

No 1989 chegaron as primeiras monxas, cistercienses.

Patrimonio Artístico Nacional e a Xunta continuaron a restauración  a partir de 1990.

Se alguén quere quedarse, por se se repite a mostra dos leceres do paraíso…  ten hospedaría con 13 habitacións.  Que avise na casa que vai faltar 300 anos.     

DETALLES DA ARQUITECTURA

1.     Interior da igrexa

Nave central

·         Bóveda de canón apuntado.

·         Arcos faixóns apuntados e dobrados, que se apoian en piastras adosadas ao núcleo central do piar, cruciforme.

·         Arcos formeiros que separan a nave central das laterais: arcos tamén apuntados e dobrados.

·         Máis alta e ancha cás naves laterais.

Naves laterais

·         Bóvedas de aresta.

·          Separadas por arcos faixóns, que se prolongan en robustos contrafortes graduados.

Cruceiro

·         Unha nave, máis ancha cá nave central.

·         Tramos laterais: bóveda de canón apuntado.

·         Tramo central: cúpula.

-          A cúpula contrasta co estilo do resto da igrexa, importado da Borgoña.

-          Lixeiramente esquifada.

-          Repousa sobre catro trompas cónicas, que transforman a planta cadrada en octogonal.

-          Dous nervios de sección rectangular en aresta viva, paralelos, crúzanse perpendicularmente con outros dous nervios.

-          Na parte central forman un cadrado.

-          Catro nervios, un por lado, unen en diagonal as trompas coa intersección dos nervios anteriores.

-          Esta cúpula ten estrutura única en Galicia. Similar, na capela das Claustrillas do mosteiro das Huelgas, tamén cisterciense.

-          Está inspirada nas cúpulas da mesquita de Córdoba. É de tradición islámica.

Cabeceira

·         Tres ábsidas de planta semicircular, precedidas por un tramo recto

·         Os tramos rectos cóbrense con bóveda de canón apuntado.

·         Os tramos semicirculares, con bóvedas de cascarón.

·         Acceso ás ábsidas: mediante arcos apuntados e dobrados, dos que destaca o da capela maior, que ten a mesma  altura da nave central.

Coro

·         Aos pés da igrexa.

·         Ocupa o derradeiro tramo; nun principio ocupaba dous.

·         Sostido por dous arcos rebaixados, que obrigaron a destruír os modillóns de remate das piastras.

·         Sobre unha das portas de acceso aparecía a data da construción do coro: 1779.

 Agora está no dintel da porta do antigo refectorio.

2. Exterior da igrexa

Fachada occidental

·         Interesante polo trazado e por ser un dos tres mosteiros galegos que conserva a fachada de orixe, co de Meira e o de San Clodio.

·         Dividida en tres rúas por macizos contrafortes, responsións dos arcos formeiros que separan a nave central das laterais.

·         Outros dous contrafortes nos extremos.

·         Lado esquerdo: entre os contrafortes, porta que comunica coa nave lateral do evanxeo.

·         Esta porta ten no interior un tímpano semicircular sostido por dúas mochetas e decorado cunha cruz grega.

·         Pequena ventá sobre a porta. Arco de medio punto.

·         Lado dereito: repetíase o deseño, pero esta porta quedou tapada pola fachada do mosteiro, do século XVIII, perpendicular á fachada da igrexa.

·         Ángulos da fachada: dúas escaleiras de caracol, abertas no grosor do muro, iluminadas por seteiras.

·         Tramo central da fachada: dous corpos, separados por un tornachuvias, decorado con xadrezado e sostido por canzorros lisos, semellantes aos da cornixa de todo o edificio.

·         Portada: Baixo o tornachuvias.

-          Abocinada.

-          Seis archivoltas e chambrana.

-          Todo moi decorado, en contraste coa austeridade cisterciense do interior.

-          Arquivoltas: molduradas en baquetóns e escocias.

-          Catro escocias, as exteriores, e a cambrana decoradas con xadrezado.

-          Arco interior de baquetóns matando as arestas, entre as que se pon unha escocia decorada con motivos florais.

-          Arquivolta exterior: decoración de arquiños de ferradura. Semellantes, na catedral de Santiago.

-          Arquivoltas: todas de medio punto, descansan sobre columnas con fustes alternativamente cilíndricos e prismáticos de sección poligonal.

-          Capiteis: decoración vexetal de follas sinxelas con cimacios en macela, lisos. Basas: perfil ático sobre plintos. Na basa dereita: ERA MCCL, é decir, ano 1212.

·         Rosetón: sobre o tornachuvias.

-          Para iluminar a nave central.

-          Composto por rosetas, lóbulos…, en árculos concéntricos arredor dun núcleo central circular con arquiños de ferradura dispostos radialmente.

·         Cabeceira: tres ábsidas circulares.

-          Ábsida central: dividida en tramos mediante contrafortes.

3. Outras edificacións do mosteiro

·         Campanario

-          Do 1778, segundo inscrición do claustro.

-          Barroco final.

·         Sancristía

-          Planta cadrada.

-          Cuberta plana de granito, sostida por catro arcos rebaixados.

-          Arcos centrais: descansan en grosas piastras de orde toscana.

-          Arcos estremos: descansan en ménsulas.

-          Neoclásica, século XVIII.

·         Claustro

-          Adosado á parede sur da igrexa. Arredor, dependencias do mosteiro.

-          Planta cadrada.

-          Dous pisos. Planta baixa, do século XVI.  Planta alta, do século XVIII.

-          Galerías: seis tramos por lado, cubertos con bóvedas de cruzaría, con claves chamativas.

-          Nervaduras: molduradas, apoiadas en ménsulas simples.

-          Cerre ao xardín: seis arcos de medio punto en cada lado, sobre  piastras decoradas.

-          Muro interior sur do claustro: é o románico da igrexa, con porta renacentista.

-          Bóveda da esquina nordeste do claustro: represéntase un anxo.

·         Sala capitular: cuberta moderna.

·         Cociña: conserva a disposición original.

-          Planta rectangular.

-          Gran bóveda de canón, que arrinca de grosa imposta. 

-          Grandes piares.

-          Fogar: dúas columnas sosteñen alta campá.

-          No exterior: Ano 1766. SIENDO ABAD EL R.P.M. LUIS DE PARGA.

N. B.: Este aperitivo saíu chuletón de quilo e medio, de elefante, duro de roer. Pasa por facer un leigo experimentos na cociña.  

Ata a próxima.

Eduardo Seco.