A miña aportación de hoxe a RG, Programa Pensando en ti, de Marcial Mouzo:

A NOSA SEMANA SANTA

Sendo eu rapaz, lembro que case toda a vida do meu pobo xiraba entorno do mar e da  igrexa. Así, quixera plasmar aquí, de modo superficial, algunha das miñas vivencias daquel entón; se cadra, algo distorsionadas por causa do tempo transcorrido. Con todo, esta historia, pretende dar a coñecer a intrínseca esencia da semana santa gardada no meu recordo.

Mágoa, que, algunhas costumes e usos, foron perdéndose por mor de non ser narradas i eloxiadas por quen vivimos naqueles mundos da pos guerra.

Todo comezaba coa Coresma; eses corenta días que van dende o mércores de cinza, ata o domingo de resurrección.

Os acontecementos relixiosos por excelencia da paixón e morte do noso Señor, foran todo un fermoso espectáculo, onde o pobo enteiro era un protagonista activo naqueles incomparables actos litúrxicos, semellantes en esplendor aos das terras andaluzas.

Se, o longo de tódolos venres do ano non podías comer carne, non xa porque no na houbera, se non mais ben e sobre todo, porque era a Coresma, quedabas dispensado pa sacar das salmoeiras os anacos do cocho que ían quedando- manxar prohibitivo na meirande parte das casas - e, coa Santa Bula, xa podías ir xantando coas puntas dos rabos ou das orellas dos bacoriños empozados nos salgadoiros. Enfermos, persoas de idade avanzada ou nenos, tamén quedaban exentos do xaxún da carne. Pagar décimos e primicias, era sagrado, se desexabas seguir formando parte da igrexa dos bautizados.

O cura ou o sancristán, eran os encargados de ir anotando nun libro a quen quedaba  dispensado, acreditándolle o permiso cun certificado de liberación. Tamén é certo de que a moitos, tanto lles daba aquelo, afeitos como estaban a fame da posguerra.

Á raíz do Concilio Vaticano II, todo iso quedou abolido, agás a vixilia xeral nos Venres Santo e Mércores de Cinza.

Dende tempos inmemoriais, en nada mudaron os fundamentos en si da Semana Santa, tan só no superficial e no modo de celebrar aqueles misterios de fe.

A liturxia era en latín; o cura misaba coas costas de cara o público; a igrexa permanecía totalmente cuberta de panos morados, que agochaban os rostros dos santos en sinal de loito; o Monumento montábase no altar maior, en medio dunha suntuosidade extraordinaria, con semanas de antelación… unha verdadeira obra de arte, era aquel improvisado altar noso. Unha xoia da carpintería clásica que, ano tras ano,  noso paisano, ó Catalán, encargábase de engalanar aquela románica obra do século XVIII, até rozar o trono do noso patrón San Xurxo. As escalinatas, engalanadas de veas e de cirios, amoreados en torno ao trono sagrado, deixaban tan só un estreito carreiro central, por onde subía o cura pa expoñer a Forma Sagrada. Cánticos de loanza e adoración a Cristo consagrado, enaltecían a fe dos alí presentes.

O Xoves Santo, oficiábase a misa solemne co lavatorio de pes, e a conmemoración do día do amor fraterno, en latín (sempre en latín) coa participación dos curas de Cereixo, Xaviña, Ponte do Porto e Camariñas.
As figuras da Virxe dos Dolores, ou a do Nazareno portando a cruz, cos xudeus vergallo en man, e o Cireneo axudando a Cristo, nada tiñan que cobizar en fermosura a tantas outras estampas das procesións nacionais, espalladas por España adiante. Tan só as imaxes de Salcillo, teñen comparanza coas tallas de Don Xosé Ferreiro; aquel artesán relixioso de Noia, contemporáneo do noso templo. Incluso hai que di, que fora discípulo do murciano, e que chegara a superar ao seu mestre no oficio.

Ninguén desexaba faltar aos actos litúrxicos; incluso os non crentes non querían perder aqueles espectáculos, sen parangón ao longo do ano.
O silencio aterrecía, e, as xentes, portaban os fachucos prendidos na palla, … veas coroadas de cristal; candis penitentes acompasados co balanceo do camiñar; espadanas engalanando as estradas; e ¡ tantas cousas mais !… Namentres, os rapaceiros corrían dende Buría ata o Curbeiro, pa non perder detalle de canto estaba a acontecer. Os cánticos, implorando perdón polos pecados cometidos ó longo do ano, facían tremer as conciencias mais pecadentas; e, a debilidade da carne, purgábase con lategazos que un mesmo descargaba no seu propio corpo doente, durante ó longo percorrido.

Nos oficios do Venres, os frades- case sempre dominicos (aínda lembro ao Padre Victor…)- dende o púlpito, facían chorar amargamente ao pobo, amosándolle que fora el o cómplice do asasinato mais inxusto da historia.
O Evanxeo da paixón de Cristo, líase enteiro, e, ao chegar o momento de..." y dando un gran grito entregó al Padre su espirito..." o templo enteiro explotaba nun atronador son de carracas e zambombas, namentres golpeábanse portas e bancos sen parar...Os mais pequenos, comezaban a chorar asustados, ante aquel súpeto estoupido infernal, onde todo barullo estaba permitido, pa que o pobo puidera comprender mellor o que acontecera en Xerusalén, cando o veo do templo rachou e a terra estalou, tras a morte de Xesús.

Todo estaba consumado. Os pecados redimidos, e os pecadentos, dando golpes de peito, corriamos pas nosas casas tremendo de medo.

A traxedia remataba o Sábado de Gloria coa bendición do lume e a auga. Entón, todo quedaba novamente esquecido. As campás estouraban de ledicia coa resurrección de Cristo; rachaban o seu silencio de tres días repicando á gloria, e, por todo alto, había que esquecer aquel pesadelo cunha gran festa.
I, esa festa, xa estaba inventada, dende séculos atrás, polos nosos devanceiros. Nada mais alto que a nosa Capela do Monte, pa dicirlle ao mar e ao vento de que aquela angustia rematara felizmente. Que a vida e maila morte, arrancaban de novo entrelazados polo medio do cosmos, dende que a Palabra estoupara, por non ter cabida dentro do cacho das tebras. E, aquel descomunal bramido no medio da nada, segue mantendo vivo o seu palpito sideral polo universo adiante, pa darlle vida. De igual modo que as ondas sosteñen a fauna e a flora do mar co seu eterno balanceo anovador.

A morte, ha ter o seu momento cando o cosmos deixe de palpitar sincronizado, a causa do stop no cataclismo do universo. Entón, volveremos a ser NADA… até que o gran Espírito volva a chisca-la pedra que inflame un novo mundo outra vez mais.

A nosa ledicia, tamén, tiña que ser viaxeira i explosiva, coma as ondas do ceo e as olas do mar. Expandir o gozo mais ala da costa bravía, brandindo o estandarte da Virxe do Monte, pa dicirlle ao mundo enteiro de que a vida segue… de que aí está a Nai dos homes, peregrinos da terra, pa calma-las marusías, i pa acollernos a todos nun  brazado polo medio da tempestade.

Antonio Puertas

 FAENA MARINERA

Por los cielos errante va la estrella;
 ruboroso el ocaso con su solaz;
somnolencias de nácar en la arena;
murmullos expectantes, silencio y paz.

Rocío del firmamento en lunas llenas,
que a remero y barca empapan al faenar;
candilejas en aguas de sirenas;
luminiscencias de remos al bogar.

Con ahínco espantan sus chapoteos
a las sombras que se quiebran al pasar,
 por los aires afloran los deseos
con sus ansias de volar… y volar.

Las penumbras cierran el mar abierto;
 las farolas iluminan el portal
de la niña que lo aguarda en el puerto
con labios de perla y ojos de cristal.

Con premura cobra sus  aparejos
encendiendo las entrañas de la mar
…tesoros de ensueño- por los reflejos-
los atrapa con sus redes al izar.

Relatar quisiera cuanto allí ha visto,
y hasta su puerto se afana por llegar;
un destino, tal vez, jamás previsto,
aquella noche lo ayudó a regresar.

Antonio Puertas.

Todos los derechos reservados