Males de cabeza

Santoral
   Hoxe escribo desde Pontevedra, as dúas últimas achegas desde Dublín, onde hoxe celebran con moita cervexa a festa de san Patricio.  Aquí é o san Lázaro, avogado sanador de enfermidades da pel; pero xeralmente festéxase o domingo anterior a Ramos.
  
  Pésame
   "Acabóuseme o tempo", dixo Delibes tres anos antes de morrer.
   "Celsiño, isto acabouse", dixo Espiña a véspera da morte.
   Xa que todos pasaremos por ese transo, é positivo que hoxe se aprobe en Andalucía a Lei da morte digna ou, mellor, da vida digna. A dor debe ser combatida, como dixo Andrés TQ na  conferencia sobre o problema do mal.
   De Delibes poño na lista de lectura El hereje, onde explica, tras superar unha grave enfermidade, como debe ser un novelista. Tamén Las ratas, sobre a orfandade radical dos homes, o desamparo, sen caer na desesperanza. Morreu un mestre do castelán sempre atento á lingua do pobo.

A cadaquén o seu
   As máquinas tradutoras non son responsables de nada. Si, os que non teñen raíces nin reflexos.
   Onte tamén oín unha cita de Alba de groria, de Castelao, traducida ao castelán, nun discurso en galego no Parlamento de Galicia.
   O borrador de pseudopolilingüismo que se quere implantar en setembro apunta á mesma liña ideolóxica; non importan os informes negativos da RAG, do Consello da Cultura, do colectivo de xuristas, de profesores de universidade, de sindicatos, de asociacións de pais de alumnos, de representantes de centros relixiosos, nin as manifestacións masivas.

Cela de castigo
   Sigo tendo pesadelos, pero agora irei a un psiquiatra de "pagho", como din na miña terra. Como terapia preventiva vou transcribir un capítulo de Males de cabeza, de Fran Alonso. Xerais. 2001. Retrata a incoherencia e irracionalidade de moitos galegos:

Desviación de chamada

-Si?
-Ola, bos días. Son Héctor Sabarís. Chamo de parte de Lula, a profesora de francés, que é amiga súa e me deu o seu teléfono. Non sei se ela xa falou con vostede...
-...
-É que estou a facer a miña tese de doutoramento sobre didáctica e ensino en Galicia durante os anos 7o e quería falar con vostede, porque seica foi directora do Instituto de Mondoñedo.
-Si.
-Teño entendido que foi directora dese Instituto a principios da década, non si?
-Fui.
-Ahá. Pois iso é o que me interesaba. O seu testemuño. Como lle comentaría Lula, para facer a tese necesito falar con xente que me poida responder a unha serie de cuestinarios estándar que eu elaborei.
-Ya. Mire, usted habla gallego, ¿verdad?
-Se falo galego? Claro. Pois gustaríame intercambiar impresións con vostede, facerlle algunhas preguntas, en concreto en relación con cuestións didácticas do Instituto que vostede dirixía.
-Ya.
-E, se non ten inconveniente, como teño entendido que vostede xa hai anos que non vive aquí, que me dixo Lula que agora vive en Alacante e xa marcha para alá dentro duns días...
- Ya. No, pero mire...Yo, aún esta mañana estuve en Correos, ¿ sabe?, y había allí una parejita que eran ingleses, fíjese, y resulta que los pobres estaban absolutamente perdidos y no sabían que hacer.  ¿Y sabe usted por qué? Porque no entendían nada.
- Xa, pero, iso que ten que ver comigo?
- ¿Con usted? Con usted la parejita no tiene nada que ver, se lo digo porque los pobres no entendían nada porque estaba todo en gallego. Y claro, como eran ingleses, fíjese usted.
- Xa, de todos os xeitos, a min o que me interesaría, se non ten inconveniente, é facerlle chegar o cuestionario, e saber, para non molestala máis, se estaría disposta a contestalo. Como lle dixen, as preguntas están relacionadas con...
- No, molestia no es, pero mire, yo no sé si usted me comprendió, lo que le quiero decir es que no entendían nada porque les estaba todo en gallego y tuve que ayudarles yo, a los pobres, para que pudiesen enviar sus postales.
- Xa, pero ese asunto non ten nada que ver co que eu lle digo. Eu simplemente quería saber se estaría vostede disposta a axudarme na miña tese respondendo a ese cuestionario que, asegúrollo non ten ningún tipo de preguntas persoais senón que...
- Pero oiga, ¿es que usted no sabe hablar castellano?
- Pois claro que sei, pero non creo que teña importancia agora que idiomas sei falar eu.
- Oiga, pues si sabe hablar castellano,  ¿por qué no me habla en castellano?
- Porque non vexo razón ningunha para facelo; non sei por que vou falar en castelán con vostede, se vostede é galega e vexo que me entende perfectamente.
- Pues por una razón muy simple: por educación.
- Xa, pero por educación tamén me podería falar vostede a min en galego, e non lle estou pedindo que o faga. Eu fálolle galego e vostede enténdeme perfectamente e vostede fálame castelán e eu enténdoa perfectamente. Non vexo onde está o problema.
- Ya, pero podría no entenderlo.
- Pero non é o caso. Eu respecto a lingua que vostede utiliza, non pretendo que me fale galego. E eu non acabo de ver a razón pola que teño que falarlle castelán cando me entende perfectamente.
- Por educación.
- Por educación, como lle dixen, tamén podería vostede falarme a min en galego. Mire, eu non a chamei para discutir cuestións lingüísticas, o único que quería saber é se está vostede disposta a axudarme respondendo a unhas preguntas por motivos profesionais.
- ¿Y no puede usted hablarme en castellano?
- Podería, claro que podería, xa llo dixen, pero non o vou facer porque non vexo razón ningunha para facelo.
- D`acord. Alors, à partir de maintenant, comme vous ne voulez pas me parler en espagnol, moi, je vais vous parler en français, parce que je suis dans mon droit, moi aussi, de vous parler dans la langue dont j´ai envie. Alors, debrouillez vouz.*

*- Vale, Entón, a partir deste momento, xa que non quere vostede falarme en castelán, eu voulle falar en francés, porque eu tamén estou no meu dereito de falarlle na lingua que me peta. Así que apáñese.

- Il n´y a pas de problème. Si vous voulez, continuons la coversation en français. Je n´y vois pas d´inconvenient. Mais vous répete que je ne regrette d´aucune fason votre droit à parler la langue que vous voulez, c´est vous qui me refusez, à moi, le droit de parler en galicien, qui est ma langue. And, if you want, we can also do it in English**

**- Non hai problema. Se vostede o quere así, continuamos a conversa en francés, non teño inconveniente. Pero repítolle que eu non lle nego en absoluto o seu dereito de falar a lingua que vostede queira, é vostede quen me está a negar a min o dereito de falar en galego, que é a miña lingua. E, se vostede quere, tamén podemos falar en inglés.

- Ah, si? Pois daquela falamos galego, ou que se cre...Eu tamén sei falalo! E ben que o fago, que meus pais non sabían falar outra cousa e é a lingua que eu mamei de nena. Vaia, ho!.

Eduardo