O dia das LETRAS GALEGAS , son para algo, e eu quero chafullar un pouco con elas.      

   A DERRADEIRA BATALLA.

De véspera, todos estaban concienciados de que se estaba a aveciñar ó momento crucial. E, en grupos de dous, ou mais, rastrexaban leiras e piñeirais, que se atopaban mais a carón do noso lugar. Ó fin, non era outro, mais que ó de atopar a pola máis axeitada pas necesidades de cada man. Había que estar preparados, pois, o inimigo, sempre en garda, non deixaba respiro, nin deixaba de vixiar

Outros, armados de pachorra, os que xa a tiñan recoñecida, pasaban horas e horas acepillando espadas e coitelos, pa mellor imitar a fereza dos matachíns. Ás labraban uns auténticos mestres adestrados en técnicas de combate. Foron eles, aqueles a quen os seus antepasados, lles tiñan transmitido, polas distintas maneiras en tons de voz, viva,  ou a grito pelado ( conforme quen foran os seus respectivos alumnos), seguindo aquel resón de xeración en xeración.

As contendas nunca foron cousas novas; a historia está atoada de litixios e de barbaridades, dende que os garabullos deixaron constancia escaravellando por todas partes. Mais, ningunha,  nin sequera a liorta dos Cen Anos, tivera comparanza, nin en duración, ni en fereza, co que se estaba a armar entre os do Campo e os do Rueiro-novo.

O adestramento era, pois, porfiado e testudo; e, os reflexos, deberían estar a punto de carambelo, co fin de poder sacudir, no seu preciso momento, ás habilidosas afiadas cornadas dos opoñentes.
Tende en conta, que, a  recoñecida fama de espadachíns, que gozaban os do Campo, era impoñente, e, traspasaba, de “ por se “,  os marcos das leiras veciñas.

Aquel funesto e derradeiro día, a fronteira parecía tranquila, e, o Río do Prado, baixaba, coma sempre, normal. Se se quer, lixeiramente ondulado, debido a forza dun vendavaliño, que facía  abanicar ámbalas dúas bandeiras rivais, imprimindo uns “ riciños “ de cores sobre ás súas augas limpas e puras; coma se fora unha louzán moza, que desenvorca na madrugada dun botellón.

Pola nosa banda, contabamos co olludo mais experto que xamais parira o noso lugar. O mesmo tempo, un agudo en interpretacións de AUGAS MESTAS. Abondáballe unha sinxela crocada de vista, ou ulido, pa saber xusto ó que se ía á cocer en cada casa.

Aquela imaxe amosada nun rio, aparentemente tranquilo, non deixaba  lugar á dubida algunha, pa aquel mestre adiviño: - Á DERRADEIRA GRAN GUERRA ENTRE O CAMPO E O RUEIRO-NOVO, terá lugar a partir das dez e cuarto en punto, do quinto día das Calendas de Maio… os  espantallos e os feiticeiros reflectidos entre ás xebras deitadas na camareta do río, están a berrar alto e claro.” DIXI“.

Efectivamente, así foi. Coa mesma precisión matemática do reloxo suízo prometido por REIRA, a cambio de figos, fóronse amoreando ás mellores espadas dos nosos rueiros, formando nunha especie de rodo estricado, sen touros amansados, e, cos claríns ao son de toque en “ desfeita total “, comezou  á definitiva e derradeira gran batalla de Camariñas.

Inda que, como todos sabedes, as tropas do CAMPO eran superiores en número, ás do RUEIRO-NOVO, por contra, contabamos  cun canciño - mascota que, coma ben dicía a xente, ó falar del: “polo pan baila o can “ , cando se estaban a referir a súas habilidades saltaricas, polo medio das lirotas, pa lograr un bocado de ovos.
Apenas erguía vinte centímetros, mal medidos; o rabo sempre erguido (endexamais víselle entras pernas); combatía en primeira fila; trincaba ata onde chegaban seus dentes de can novel. Case sempre, cuarta arriba ou cuarta abaixo, era polo medio e medio, do corpo acurrunchado dun inimigo amedrentado.

Entón, comprendín aquelo, de que non fai falta ser grande pa chegar a onde hai que chegar. E, menos mal que as mans servíanlle ós outros de escudo protector, ¡ que si non…!

Se os cans, son descendentes directos dos lobos, por lina paterna, por moito que á súa especie houbera dexenerado, como é caso que nos ocupa, sempre conservan a valentía dos seus primates, como queda demostrado.

En definitiva, o verdadeiro heroe da  guerra das espadas, fora, é, e seguirá sendo, o noso canciño. ¡ Que Deus o teña na súa gloria !… e que deixe de trincar, pa que, polo menos aló arriba, haxa paz eterna. ¡ “ Que Dio-lo-queira.” !

Antonio Puertas